Các Loại Cảm Biến Trên Xe Ô Tô: Dấu Hiệu Hư Hỏng Và Cách Kiểm Tra

Các loại cảm biến trên xe ô tô hiện nay hoạt động như những giác quan trên cơ thể con người. Nhờ có nó mà các hộp điều khiển như ECU ABS BCM… biết được chính xác những giá trị cần theo dõi như độ mở của hệ thống bướm ga, góc đánh lửa sớm của hệ thống trục khuỷu, trục cam và nhiều hơn nữa…

Hệ thống cảm biến trên xe hơi có đến gần một trăm loại, tuy nhiên để dễ dàng cho các bạn tìm hiểu về chức năng vị trí các cảm biến, dấu hiệu hư hỏng và cách kiểm tra những cảm biến này, Hopdieukhien.com sẽ chia làm 3 loại ứng với những cảm biến quan trọng đi cùng là:

• Cảm biến tín hiệu điện động cơ Engine
• Cảm biến tín hiệu điện vận hành Chassis
• Cảm biến tín hiệu điện thân xe Body

Chúng ta cùng bắt đầu nhé!

Các loại cảm biến trên xe ô tô nhận tín hiệu điện Động cơ (Engine)

Cảm biến vị trí trục khuỷu (Crankshaft Position sensor)

• Cảm biến vị trí trục khuỷu có chức năng xác định tốc độ động cơ và vị trí piston. Chúng kết hợp với trục cam để giúp bộ điều khiển nhận biết vị trí piston, vị trí của các xupap để điều khiển thời điểm đánh lửa và thời gian phun nhiên liệu.

• Vị trí: Cảm biến vị trí trục khuỷu thường lắp ở vị trí gần puly trục khuỷu, phía trên bánh đà hoặc phía trên trục khuỷu.
• Dấu hiệu hư hỏng: Đèn báo check động cơ trên taplo sáng, khi đề máy thì vòng tua trên đồng hồ không nhích hoặc lúc báo lúc không, xe đề được nhưng không nổ máy, máy đọc lỗi báo hư hỏng cảm biến cốt máy.

Cảm biến vị trí trục cam (Camshaft Position sensor)

• Cảm biến vị trí trục cam có chức năng xác định vị trí của trục cam và cung cấp thông tin cho bộ xử lý trung tâm ECU để tính toán thời điểm phun nhiên liệu hợp lý nhất. Cảm biến trục cam làm việc song song với cảm biến vị trí trục khuỷu để giúp động cơ luôn có thời điểm phun xăng và đánh lửa tối ưu nhất.

• Vị trí: Cảm biến vị trí trục cam thường được gắn ở đỉnh xy lanh hoặc ở nắp hộp chứa trục cam.
• Dấu hiệu hư hỏng: Đề không nổ máy, đề dài phải mất 10 – 15s mới nổ máy được, xe có hiện tượng bỏ máy linh tinh khi đang nổ, báo đèn Check Engine và máy đọc lỗi báo hư hỏng cảm biến vị trí trục cam có thể là đứt dây cảm biến đến hộp ECU hoặc hỏng cảm biến.

Cảm biến kích nổ (Knock sensor)

• Cảm biến kích nổ có nhiệm vụ phát hiện ra cái hiện tượng kích nổ sớm của nhiên liệu, thu nhận và truyền tải những rung động mạnh xuất hiện khi động cơ bị kích nổ để ECU sẽ điều chỉnh thời điểm đánh lửa chậm hơn dẫn đến giảm thiểu hiện tượng này.

• Vị trí: Cảm biến này thường được lắp vào thành xi lanh hoặc là ở trên nắp máy hoặc ngay phía trên ống góp hút. Nó có hình dáng giống như một cái con ốc bình thường.
• Dấu hiệu hư hỏng: Khi xe tăng tốc hoặc chạy tốc độ cao thấy hiện tượng máy yếu và nghe tiếng nổ lụp bụp ở pô xe đây là dấu hiệu động cơ bị kích nổ sớm nên nhiên liệu dư thừa không cháy hết và cháy lại trong cổ pô. Hiện đèn Check Enigine và đọc lỗi báo lỗi cảm biến Knock sensor

Cảm biến bướm ga (TPS – Throttle Position Sensor)

• Cảm biến vị trí bướm ga nhận nhiệm vụ theo dõi độ mở cánh gió của bướm ga bao nhiêu % sau đó gửi tín hiệu về hộp ECU để điều chỉnh lưu lượng phun nhiên liệu cho hợp lý.

• Vị trí: Cảm biến bướm ga thường được bố trí ở ngay đầu trục của bướm ga (butterfly spindle)
• Dấu hiệu hư hỏng: Khi cảm biến bướm ga bị hỏng thì đèn Check Engine sẽ sáng lên, sang số không bình thường, động cơ lên ga không đều, máy chạy ngập ngừng, tốc độ không ổn định, thỉnh thoảng khi tăng tốc đột ngột hay bị chết máy bất ngờ.

Cảm biến Oxy (Oxygen sensor)

• Cảm biến oxy có chức năng đo lượng oxy dư trong khí thải động cơ và truyền tín hiệu về ECU nhằm điều chỉnh tỉ lệ nhiên liệu và không khí cho phù hợp. Nếu nồng độ Oxy trong khí xả cao chứng tỏ nhiên liệu chưa cháy hết sẽ gây hiện tượng giảm công suất.

• Vị trí: thường được lắp đặt trên đường ống xả (Pô) trước và sau bầu lọc khí thải Catalyst.
• Dấu hiệu hư hỏng: Công suất máy giảm, máy lì và yếu hơn, bỏ máy linh tinh lúc máy này lúc máy khác, khí xả có mùi xăng thối và báo Check động cơ.

Cảm biến nhiệt độ nước làm mát (Engine Coolant Temperature sensor)

• Cảm biến nhiệt độ nước làm mát có nhiệm vụ giám sát nhiệt độ của nước làm mát động cơ, truyền tín hiệu để tính toán thời điểm mở van hằng nhiệt giúp nhiệt động nước làm mát luôn duy trì ở khoảng 90-110 độ giúp tối ưu công suất động cơ.

• Vị trí: Cảm biến nhiệt độ nước làm mát được gắn ở thân động cơ và tiếp xúc trực tiếp với nước làm mát.
• Dấu hiệu hư hỏng: Nhiệt độ trên đồng hồ taplo báo cao, hoặc không báo mặc dù xe chưa nổ máy, quạt làm mát động cơ hú liên tục khi vừa nổ máy, thời gian làm nóng động cơ lâu, báo đèn Check Engine.

Cảm biến lưu lượng khí nạp ( MAF – Mass Air Flow sensor )

• Cảm biến lưu lượng khí nạp ( MAF) dùng để đo khối lượng khí nạp vào động cơ và truyền tín hiệu về ECU để điều chỉnh lượng nhiên liệu phun đạt tỉ lệ chuẩn.

• Vị trí: Được lắp đặt trên đường ống nạp không khí.
• Dấu hiệu hư hỏng: Khi Cảm biến lưu lượng khí nạp bị hư hỏng, đèn CHECK ENGINE sáng hoặc nhấp nháy, động cơ chạy không êm, không đều hoặc không chạy được, công suất động cơ kém, xe chạy tốn nhiên liệu hơn, chết máy,…

Cảm biến áp suất khí nạp: (MAP – Manifold Air Pressure sensor)

• Cảm biến áp suất khí nạp MAP có nhiệm vụ giám sát sự thay đổi chân không trong ống góp hút, cung cấp tín hiệu áp suất dưới dạng điện áp hoặc tần số về bộ xử lý trung tâm để tính toán lượng nhiên liệu cần cung cấp cho động cơ và thay đổi thời gian đánh lửa.

• Vị trí: Cảm biến áp suất khí nạp thường gắn tại đường khí nạp ở cổ hút.
• Dấu hiệu hư hỏng: Khi cảm biến áp suất khí nạp bị hư hỏng thì đèn CHECK ENGINE sáng và báo lỗi MAP sensor, công suất động cơ không tốt,động cơ nổ không êm, tốn nhiên liệu, xe nhả nhiều khói.

Cảm biến nhiệt độ khí nạp (IAT – Intake Air Temperature)

• Cảm biến nhiệt độ khí nạp dùng để xác định nhiệt độ khí nạp. Nếu nhiệt độ khí nạp lớn hơn 20oC thì ECU sẽ giảm lượng xăng phun và ngược lại để tỷ lệ hòa khí được đảm bảo theo nhiệt độ môi trường.

• Vị trí: IAT thường được lắp bên trong bộ cảm biến lưu lượng khí nạp
• Dấu hiệu bị hỏng: Khi bộ cảm biến này bị hỏng mức tiêu thụ nhiên liệu sẽ gia tăng, động cơ thải khói đen và xe sẽ không vượt qua được kiểm tra định kỳ hàng năm.

Cảm biến vị trí bàn đạp ga

• Cảm biến vị trí bàn đạp ga cho biết góc thay đổi khi người lái xe đạp ga là nhỏ hay lớn rồi gửi tín hiệu về ECU để điều khiển độ mở bướm ga cho hợp lý.

• Vị trí: được lắp đặt trên bàn đạp ga trong khoang lái
• Dấu hiệu hư hỏng: Xe đạp ga không được, xe đạp ga bị delay 1-3s xe mới tăng tốc, báo đèn Check Engine.

Hệ thống cảm biến trên ô tô nhận tín hiệu Chassis

Cảm biến tốc độ bánh xe

• Cảm biến tốc độ xe hay cảm biến tốc độ bánh xe (WSS – Wheel Speed Sensor) là thiết bị điện tử dùng để đo tốc độ quay của bánh xe. Cảm biến này có thể được bố trí tại đồng hồ công-tơ-mét, đầu ra của hộp số hoặc tích hợp với cảm biến tốc độ đầu ra hộp số.Bộ cảm biến tốc độ xe thường bao gồm 4 cảm biến có nhiệm vụ đo tốc độ của 4 bánh xe và truyền thông tin đến ECU.

• Vị trí: Lắp trên trục bánh xe có nam châm từ trường để nhận diện bánh xe đã quay bao nhiêu vòng/phút.
• Dấu hiệu hư hỏng: Xe bị giới hạn tốc độ chỉ chạy được tối đa 40km/h, báo đèn ABS ESP trên đồng hồ taplo, đọc lỗi xe báo hư hỏng cảm biến tốc độ

Cảm biến áp suất lốp

• Cảm biến áp suất lốp xe ô tô (TPMS – Tire Pressure Monitoring Systems) là thiết bị điện tử được thiết kế để giám sát áp suất bên trong lốp xe. Hiện nay, có 2 loại cảm biến áp suất lốp gồm TMMS trực tiếp và TPMS gián tiếp. Trong đó, TPMS trực tiếp gắn ở trong van của 4 bánh xe được sử dụng phổ biến nhờ cấu tạo đơn giản và độ chính xác cao.

• TPMS có nhiệm vụ cung cấp đầy đủ các thông tin về áp suất, nhiệt độ của từng lốp xe theo thời gian thực và hiển thị trên màn hình bên trong khoang lái. Nhờ đó, người điều khiển xe có thể biết được tình trạng thực tế của lốp xe để có kế hoạch kiểm tra, sửa chữa, thay thế kịp thời khi bị xì hơi, thủng xăm, ngăn ngừa sự cố mất lái đột ngột do quá áp gây nổ lốp xe.
• Vị trí: lắp đặt trên mâm bánh xe thay thế van bơm hơi thông thường.
• Dấu hiệu hư hỏng: Xe không báo áp suất và nhiệt độ của 1 hoặc cả 4 bánh xe, nổi đèn báo áp suất lốp.

Cảm biến hộp số

• Loại cảm biến này thường được trang bị ở các dòng xe sử dụng hộp số tự động (AT). Bộ cảm biến bao gồm cảm biến tốc độ đầu vào (ISS – Input Speed Sensor) và cảm biến tốc độ đầu ra (OSS – Output Speed Sensor) hoạt động cùng nhau.
• Cảm biến hộp số có chức năng ghi nhận tốc độ đầu vào và đầu ra của hộp số để cung cấp dữ liệu chính xác đến mô-đun điều khiển hệ thống truyền lực (PCM). Từ đó, hệ thống sẽ tính toán và lựa chọn tỷ số truyền (bánh răng) thích hợp, đồng thời điều chỉnh áp suất dầu, đóng mở các solenoid giúp việc sang số diễn ra mượt mà hơn.

• Vị trí: thường được thiết kế trên mạch điện điều khiển hộp số.
• Dấu hiệu hư hỏng: Xe chuyển số bị giật hoặc không chuyển số 1-2-3-4-5-6 được, xe chạy bị ì máy và bị giới hạn tốc độ 30-40km/h.

Cảm biến báo mòn má phanh

• Đây là một hoặc nhiều dây cảm biến được lắp đặt trên lớp má phanh dưới dạng riêng lẻ hoặc tích hợp, hỗ trợ cho hệ thống phanh xe. Loại cảm biến này không được trang bị trên tất cả các dòng xe mà chỉ có ở một số dòng xe cao cấp.

• Cảm biến báo mòn giúp giám sát và nhận biết độ mòn của má phanh và truyền dữ liệu đến ECU để hệ thống điều khiển đưa ra các cảnh báo cho người lái. Khi nhận được tín hiệu đèn báo, người lái cần mang xe đến trung tâm sửa chữa để kiểm tra, thay thế kịp thời, đảm bảo sự an toàn khi vận hành.
• Đây không phải là loại cảm biến bắt buộc nhưng cũng thực sự cần thiết, bởi vì má phanh bị mòn nếu không được khắc phục, thay thế kịp thời có thể gây sự cố về an toàn trong quá trình tham gia giao thông.

Cảm biến gia tốc (Acceleration sensors)

• Cảm biến gia tốc giúp phát hiện độ nghiêng, độ lệch của xe khi xe vào cua gấp hoặc đi trên đường trơn trượt. Những xe có hệ thống cân bằng điện tử ESP hoặc DSC sẽ có cảm biến này để giúp điều chỉnh hệ thống phanh, lái ngăn chặn xe bị lật.
• Vị trí: thường được lắp đặt dưới sàn xe trong khoang người lái, dưới chân bên phụ hoặc dưới con ngựa.
• Dấu hiệu hư hỏng: xe đi vào đường trơn trượt bị rung lắc, hoặc xe ôm cua gấp có cảm giác như sắp lật, báo đèn check ESP DSC.

Cảm biến khoảng cách (Distance sensor)

• Cảm biến khoảng cách cho phép đo khoảng cách từ xe đến chướng ngại gần nhất là bao nhiêu và gửi tín hiệu đến ECU giúp người lái dễ dàng di chuyển hoặc lùi xe trong cung đường hẹp nhiều chướng ngại vật. Cảm biến này còn giúp tính năng lùi xe tự động của những xe đời mới hoặt động dễ dàng

• Vị trí: được lắp đặt trên cản trước và sau trong những lỗ nhỏ.
• Dấu hiệu hư hỏng: Xe đến gần chướng ngại mà không thấy âm thanh hoặc màn hình cảnh báo sắp gần chướng ngại vật, hoặc không có chướng ngại đằng trước, sau nhưng hệ thông vẫn cảnh báo.

Các loại cảm biến hệ thống điện thân xe (Body)

Cảm biến quang cho hệ thống đèn pha tự động

• Cảm biến cho biến nhận dạng thời tiết ngoài trời là sáng hay tối để điều chỉnh chế độ tự động bật đèn pha hoặc là mưa hay nắng để bật tắt chức năng gạt mưa.
• Vị trí: cảm biến thường được lăp trên kính lái phía trên của gương chiếu hậu trong xe.
• Dấu hiệu hư hỏng: chức năng tự động sáng đèn không hoạt động khi xe đi trong trời tối hoặc chui hầm, gạt mưa không tự động gạt khi trời mưa.

Cảm biến kích nổ túi khí trước

• Là cảm biến nhận tín hiệu xe va chạm phía trước, sau đó gửi tín hiệu va chạm về hộp điều khiển túi khí Airbag Module để kích hoạt túi khí nổ bảo vệ tính mạng người ngồi trên xe.
• Vị trí: Cảm biến được lắp trên khung xe phía khoang động cơ, gồm 2 cảm biến 2 bên trái phải.
• Dấu hiệu hư hỏng: báo đèn Check túi khí, đọc lỗi bằng máy đọc lỗi báo hư hỏng cảm biến này.

Cảm biến nhiệt độ trong ngoài khoang xe

• Cảm biến nhiệt độ trong xe như một nhiệt kế giúp độ bên trong và bên ngoài khoang xe rồi gửi giá trị đến hệ thống điều hòa xe giúp điều chỉnh nhiệt độ theo chế độ người lái lựa chọn.
• Vị trí: Cảm biến trong xe thường được lắp phía trên mặt taplo, cảm biến ngoài xe thường đặt trên nắp capo trong khoang động cơ.
• Dấu hiệu hư hỏng: hệ thống điều hòa không điều khiển được nhiệt độ, nhiệt độ báo trên đồng hồ Taplo âm 50 độ nhưng thực tế trong xe chỉ 26 độ.

Cách kiểm tra cảm biến có hư hỏng hay không

Để kiểm tra cảm biến có chính xác hư hỏng hay không thì Hopdieukhien.com gọi ý cho bạn 3 cách sau đây:

• Kiểm tra bằng đồng hồ VOM đo giá trị của dây tín hiệu đầu ra của cảm biến tới ECU xem có trong ngưỡng cho phép của nhà sản xuất hay không (giá trị này có trong tài liệu của từng Hãng xe)
• Đọc giá trị bằng máy chẩn đoán: Nếu bạn có máy chẩn đoán đa năng hoặc chuyên Hãng thì việc biết được giá trị chính xác cảm biến đưa về là bao nhiêu, rồi đối chiếu thực tế có chính xác không. Ví dụ cảm biến nhiệt độ nước làm mát dù nhiệt độ thực tế của nước chỉ khoảng 60 độ nhưng trên máy báo 120 độ, như vậy cảm biến đã báo sai -> Cảm biến đã hỏng.
• Còn cách khác chính xác đến 100% đó là có một cảm biến còn ngon và thay thế vào thử xem có hết lỗi hay không ^^!

Trên đây là toàn bộ thông tin về các loại cảm biến trên xe ô tô hiện hành mà Hopdieukhien.com sưu tầm và tích lũy kinh nghiệm được, rất mong giúp đỡ được bạn trong việc tìm hiểu, sửa chữa và nghiên cứu hệ thống điện ô tô nói chung. Để được hỗ trợ về Cài đặt và thay thế Hộp ECU mới, tháo xe vui lòng liên hệ: 0977.889.159.